Thái Thị Liên
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Thái Thị Liên (
4 tháng 8 năm
1918 tại
Chợ Lớn,
Sài Gòn) là một nghệ sĩ
dương cầm. Bà là một trong những nữ danh cầm đầu tiên của Việt Nam
[1] và là người thầy của nhiều nghệ sĩ dương cầm nổi tiếng.
[sửa]Tuổi trẻ
Bà sinh ra trong một gia đình có 7 anh chị em, cha bà là một
kỹ sư trí thức Tây học quốc tịch Pháp. Ngay từ năm 4 tuổi, bà đã học piano. Anh trai bà là luật sư
Thái Văn Lung đã bị quân Pháp giết vào năm 1946. Sau đó, năm 1946, bà sang Pháp để du học và thi đỗ vào
Conservatoire de Paris.
[sửa]Gia đình
Cuộc hôn nhân lần thứ nhất của bà được gia đình giàn xếp và không tồn tại lâu.
[2] Sau khi chiến tranh bùng nổ giữa Việt Nam và Pháp, bà qua Pháp học tập. Tại Pháp bà đã xin gia nhập vào Liên đoàn Phụ nữ Dân chủ thế giới và từ đó được gặp và kết hôn với ông
Trần Ngọc Danh (em ruột Tổng bí thư
Trần Phú) lúc đó là Trưởng phái đoàn đại diện của Chính phủ
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Năm
1948, bà và chồng chuyển đến sống tại
Praha (
Tiệp Khắc). Bà theo học và trở thành một trong những người Việt Nam đầu tiên có bằng đại học tại
Nhạc viện Praha.
Năm
1951, sau khi mới sinh cô con gái đầu lòng là
Trần Thu Hà (1949-), bà cùng chồng về sống tại chiến khu
Việt Bắc. Bà dạy ký xướng âm cho các đoàn văn nghệ, đôi khi chỉ huy dàn hợp xướng. Ông Trần Ngọc Danh bị ho lao mà chết trong rừng trong lúc bà mang thai người con thứ hai là Trần Thanh Bình.
[2]
Sau ngày thống nhất, bà cùng Đội Hợp xướng Hòa Bình do nhạc sĩ
Lưu Hữu Phước dẫn đầu đã sang
Thượng Hải –
Trung Quốc thu thanh những đĩa nhạc đầu tiên của Việt Nam. Năm
1955, bà cùng với
Tạ Phước,
Lê Yên,
Tô Vũ,
Vũ Tuấn Đức,
Doãn Mẫn,
Lều Thọ Hợp là 7 người có công lập nên
Trường Âm nhạc Việt Nam (sau này là Nhạc viện Hà Nội). Bà trở thành chủ nhiệm khoa piano đầu tiên của Nhạc viện và giữ cương vị này cho đến năm
1980. Bà cũng là một trong những nghệ sĩ đầu tiên về công tác tại Đoàn Ca múa Nhân dân Trung ương (tiền thân của
Nhà hát ca múa nhạc Viêt Nam).
Bà kết hôn lần thứ ba với nhạc sĩ - thi sĩ
Đặng Đình Hưng. Năm
1958, chồng bà do liên quan đến vụ án
Nhân văn - Giai phẩm trong lúc bà mang thai người con thứ ba -
Đặng Thái Sơn - nên sau đó gia đình bà đã rơi vào hoàn cảnh rất cực khổ. Bà đã phải vất vả một mình nuôi dạy 3 người con và người con riêng của chồng -
Đặng Hồng Quang sau này là nhà báo với bút danh Hồng Thanh Quang. Sau này cả Trần Thu Hà, Đặng Thái Sơn đều trở thành nghệ sĩ piano; Trần Thu Hà là giáo sư, nhà giáo nhân dân, nghệ sĩ nhân dân, nguyên giám đốc Nhạc viện Hà Nội; Đặng Thái Sơn đã đạt giải nhất cuộc thi piano quốc tế Chopin và trở thành nghệ sĩ dương cầm nổi tiếng ở cả trong lẫn ngoài nước.
Người con thứ hai của bà - Trần Thanh Bình - là một kiến trúc sư và hiện là Viện trưởng Viện Nghiên cứu thiết kế trường học của
Bộ Giáo dục Đào tạo Việt Nam.
Thái Thị Liên là người đã dạy dỗ nhiều nghệ sĩ, nhạc sĩ nổi tiếng. Bà đã được phong tặng danh hiệu
Nghệ sĩ ưu tú và
Nhà giáo nhân dân.
Bà nhập quốc tịch
Canada từ năm 1995 và hiện sống với con trai Đặng Thái Sơn tại Canada.
Xem thêm
[sửa]Chú thích
[sửa]Tham khảo