LinkBack URL
About LinkBacks
Vân Nam kư sự
Chào các bạn,
V́ đây là Forum cho những người bạn với Việt Nam, trong đó có rất nhiều người gốc Việt, nên tôi mạn phép post lên đây một vài ghi chép của tôi trong những chuyến đi tại các nước láng giềng (Laos, Cambodia, Yunnan-Chine) bằng tiếng Việt. Hi vọng các bạn không tẩy chay.
Nhật kư Vân Nam
24 Dec 07
Chiều 24 Dec là buổi chiều chết tiệt. Vắt chân lên cổ để làm tất cả mọi chuyện. Chờ đoàn khách Thái đến và nói chuyện đến hơn 4h. Chạy vội về nhà đóng vali rồi hộc tốc gọi taxi. Chờ taxi mất gần 40min. Hôm nay, mọi con đường đều dẫn đến ... tắc đường. Không hiểu sao, cái buổi chiều Noel này , người Hà Nội hứng t́nh đến lạ lùng. Nam thanh nữ tú đội mũ bảo hiểm giăng đầy phố. Để tắc đường. Để hít khói bụi. Để chim chuột nhau giữa ngă tư đường. Yêu quá cơ!
Lếch thếch khoác balo đi bộ dọc Nguyễn Hữu Huân chờ bạn. Đói. Và tự nhiên thấy ḿnh lạc lơng thế! Dừng ở xôi Yến, gọi cho ḿnh 2 xuất xôi gà , vùa ăn vừa dỏng tai nghe mấy cậu choai choai bàn về xôi bốc trong vũ trường nào đó. Nghe mấy em gái bàn nhau lên nhà thờ chụp ảnh. Nghe mấy em bán hàng xuưt xoa cái chị hơn 40 mà vẫn c̣n xuân t́nh. Chợt thấy cuộc sống này nhiều thứ tụ nhiên thật dễ chịu. Tản bộ sang cafe Lâm, làm một cốc cafe thật nóng rồi ra ga.
Đến ga sớm c̣n vắng người. Ḿnh ở trên một cabin của tàu TSC, con tàu ḿnh cứ mặc định quảng cáo với khách hàng là được ốp gỗ và rất ấm cúng th́ hôm nay chợt nhận ra có 2 nét c̣n hấp dẫn du khách hơn bội phần, đó là hoa hồng bày trong cabin thật đẹp và những em gái phục vụ trên tàu th́ c̣n đẹp hơn. Em ấy cười, em ấy nói, em ấy th́ thầm khẽ hát... cứ như ḿnh chợt bắt gặp mặt trời trong cái sương mù Sapa ấy. Cậu bạn đồng hành thề thốt quay lại Việtnam đi Sapa có lẽ chỉ hi vọng gặp lại người em gái ấy!
25 Dec 07
Tàu đến Lào Cai lúc 5h sáng. Bạn thử nhớ mà xem, giữa mùa đông ở đất Lào Cai th́ có ǵ hay ho hơn là cái rét xém đôi má hồng và bóng đêm che mất hết cả những ánh mắt t́nh tứ! Th́ thằng tôi đây đang đứng ở Laocai vào một buổi sáng lạnh lùng như thế. Bắt vội cuốc taxi ra thẳng cửa khẩu hi vọng t́m thấy một cốc cafe nóng nào làm tỉnh ngủ. Nhưng vô vọng. Đổi lại tôi gặp một người độc hành đến sớm trước chúng tôi vài phút. Anh là người Hoa nhưng lại lập nghiệp ở Hà Nội bằng nghề kinh doanh hoa. Tự hào là người Hà Nội thanh lịch và là vùng đất của hoa hồng, của hoa ly, của hoa cúc đại đóa; vậy mà, tôi say sưa nghe anh kể về hoa, về những trang trại hoa, về những mánh khóe kinh doanh thứ sản phẩm tao nhă ngay trên đất Hà Thành. Có anh, thời gian chờ thông quan nhanh hơn.
Đón chúng tôi là công an Trung Quốc rất lịch sự và đẹp trai. Họ hướng dẫn niềm nở du khách (mang hộ chiếu) và trong quầy là những cô gái đẹp với những búp măng thon dài cùng nụ cười luôn trên khóe miệng. Chợt thấy ḿnh vẫn chưa xa Hà Nội là bao ...
Thế là hôm nay, tôi lại đặt chân lên một cửa khẩu mới, cửa khẩu quốc tế Lào Cai. Chắc mọi người sẽ cười ồ khi thấy tôi chợt sung sướng khi chỉ đi qua một cửa khẩu, và c̣n buồn cười hơn nếu mọi người biết rằng tôi vẫn mơ ước được đặt chân lên trên hết cả 64? cửa khẩu quốc tế của Tổ Quốc. Chẳng phải cái ǵ cao xa, chỉ là niềm tự hào nho nhoi của bản thân tôi khi mỗi lần đặt chân trên biên giới của nước ḿnh, của một đất nước, tôi và những người yêu quư của tôi ở đó, của một đất nước bé nhỏ mà bao người vẫn hằng t́m đường về... Không nói nữa, sợ lạc đề lại sang chủ đề khác mất, bây giờ hăy sang bên kia biên giới và cơ duyên có cho chúng tôi gặp một cô gái đẹp chăng?
Fanxi chờ chúng tôi từ 6h30 sáng tại cửa khẩu. Em đă đi một ngày trời từ Kunming về đây để đón chúng tôi. Tôt nghiệp chuyên ngành Văn học , Đại học Ngoại Ngữ Vân Nam, may mắn thay, bây giờ em là một hướng dẫn tiếng Pháp chuyên nghiệp để chúng tôi được nghe em kể chuyện về đất nước em như đang nghe một trang hùng ca. Sắc sảo, cá tính, xinh đẹp, và hài hước, tôi cứ đinh ninh em đă nhầm nghề. Người ta cũng nói em như thế. Nhưng em th́ không! V́ em trót thích nghề này mất rồi. Mặc dù tôi biết cái lạnh của Jianshui và Shangrila khiến môi em run run khi nói, những đám mây mù trên đỉnh YuanYang khiến em phải trùm khăn che kín mái tóc mây dày; nhưng tôi vẫn quả quyết rằng đây là một trong số những hướng dẫn giỏi nhất Vân Nam bằng thứ tiếng Pháp cực chuẩn, bằng kiến thức sâu rộng, sự nhạy cảm và nhiệt thành khiến du khách yên tâm.
Biên giới Hà Khẩu khác hẳn biên giới Lào Cai với những đường phố lớn, những ngân hàng, những chiếc Audi và trung tâm mua sắm. Một con đường cao tốc sắp hoàn thành nối liền Kunming-Hà Khẩu sẽ là cây cầu cho phát triển kinh tế Nam Trung Quốc với các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam. Nhưng đó là câu chuyện trong một tương lại gần, c̣n giờ đây, chiếc xe 4x4 đưa chúng tôi trên một con đường hẹp và nhiều ổ gà leo lên Yuan Yuang , cao hơn 1700m so với mực nước biển. Ăn trưa trong một nhà hàng Trung Quốc ven đường, Fanxi gọi quá nhiều v́ h́nh như em hiểu chúng tôi phần v́ đang đói ngấu, phần v́ đâng ṭ ṃ về những món ăn Trung Quốc trong những câu chuyện của em. Một âu súp rau dường như đă mặc định trong tiềm thức của người Hoa. Một đĩa thịt ḅ khô muối rang, rồi thịt lợn xào, rau cải, cùng tráng miệng là loại bánh tương tự như bánh nếp của ta. Trong sương mù, h́nh ảnh buổi gala dinner với những sóc nướng và thịt gà rừng Tam Đảo lại hiện về. Trong cái lạnh, tôi lại nghĩ đến người chị, người bạn đồng nghiệp giờ này chắc đang vi vu với nắng và biển Hội An. Tôi thích những sự lẫn lộn đến hợp lư như thế.
26 Dec 07
Sáng nay dậy sớm. Không ngủ được. Trời đất mịt mù sương. Chúng tôi lọt thỏm trong nhà hàng của khách sạn có thể chứa đến 500 người. May mắn được ở trong khu phố cũ, khách sạn Yunti – khách sạn tốt nhất Yuan Yuang – nhưng ở đây người ta chỉ nói tiếng Trung Quốc. Bạn chỉ có thể giao tiếp với họ bằng nụ cười, bằng giấy bút, gật hoặc lắc mà thôi.
Có 2 Yuan Yang – Yuan Yang mới, c̣n gọi là Nansha, nằm giữa châu thổ sông Hồng. Nơi có rất nhiều khách sạn và nhà hàng chuyện phục vụ cho những đoàn khách Á đổ bộ. Yuan Yang kia, hấp dẫn chúng tôi hơn, nằm cách Nansha chừng 29km.
Geule du tigre (mơm hổ) và Bata là 2 điểm chụp ảnh lư tưởng những ruộng bậc thang. Bạn sẽ không thể tưởng tượng được người ta làm thế nào để tạo được những thửa ruộng bậc thang hùng vĩ như thế! Faxi kể với chúng tôi rằng có ít nhất hơn 1000 bậc để xuống được khoảnh ruộng cuối cùng. Anh sáng mặt trời hắt bóng xuống những thửa ruộng bậc thang ngập nước, khiến du khách đặt tên những khoảnh ruộng như thế là “gương trời” (miroir du ciel). Thời điểm lư tưởng đến Yuan Yang từ tháng 12 và tháng một. Chúng tôi “chẳng may” vào đúng thời điểm này nên chưa kịp t́m hiểu đă trót yêu mất tự khi nào.
Truyền thuyết kể rằng, từ cuối đời nhà Minh, có một vị tướng là Wu Fengo đă đến đây và nảy ra ư tưởng muốn tạc những ngọn núi này thành những cành đồng treo. Dựa vào nguồn nước từ trên các ngọn núi và từ những đám mây quanh năm bao phủ, ông cùng những dân tộc Yi, Hani đă phát triển hệ thông dẫn nước bằng đá dẫn nước tưới cho khắp các cánh đồng.
Dọc trong những con đường làng, chúng tôi bắt gặp những người phụ nữ Hani (mặc toàn đồ đen) địu những địu cát nặng trĩu, những người phụ nữ Yi (những bộ đồ thổ cẩm sặc sỡ, hai vạt áo dài tượng trưng cho mặt trời và mặt trăng) những người đàn ông hút những ông tẩu dài, những em bé mả đỏ hồng, những đống phân trâu c̣n dính bết trên đường làng. Tuyệt đối không t́m đâu thấy một tiếng lách cách của xe đạp. Những ngôi nhà ở đây mang vai tṛ Nhà - Bảo tàng, được dựng từ đất sét. Tường dán dính những đống phân trâu trộn bùn. Dọc hiên nhà trang trí những dăy ngô bắp phơi dài. Hay thật, tôi cũng hiểu tại sao di sản này không được Unesco công nhận là di sản thế giới. Cũng dễ hiểu thôi, tất cả những cánh đồng treo này phụ thuộc vào bàn tay của người nông dân, và những con trâu quen ị bậy. Thử hỏi 20 năm nữa, với du lịch, với đồng ơ-rô và đô la, người ta có c̣n nh́n thấy những cánh đồng 24o yêu như thế này nữa không?
Nước Pháp rộng lớn cũng chỉ có một vùng trồng lúa nước duy nhất châu Âu, đó là Camargue, vậy mà c̣n rùm beng cả thế giới. Vậy mà những người nông dân ở đây cần mẫn với thửa ruộng, với công tŕnh kỳ diệu này th́ bây giờ mới ít người biết đến.
Tối nay tự thưởng cho cả đoàn một chai Vang Yunnan. Ngồi chuyện tṛ với nhau đến khuya. Fanxi nói thật nhiều. Han – anh chàng lái xe tốt bụng kiệm lời, và luôn tỏ ra là một người hiếu khách. Tôi hiếm thấy một lái xe nào như thế. Lái xe trên nhưng c̣n dường khủy tay áo là sở trường của anh, luôn xuống xe mở cửa cho khách với nụ cười thường trực. Khi chờ khách luôn có môt quyển sách dày trên tay. Chúng tôi cứ quả quyết với Fanxi rằng lái xe chắc chắn chỉ là nghề phụ của anh.
27 Dec 07
Sáng nay trời lại mù sương và lạnh. Dậy sớm xem chợ Yuan Yang. Sương mù khiến những kiểu ảnh của chúng tôi chẳng nên hồn. Hơn nữa, lúc nào cũng lo ngay ngáy, cái ẩm ướt này lảm hỏng máy. Phần lớn mọi người đến chợ với trang phục truyền thống của dân tộc ḿnh. Thịt lợn, thịt ḅ, thịt gà vịt, rau các loại, thậm chí bán cả ong, chó, chim ... nhưng tuyệt không thấy con cá nào. Chợt nhận ra từ mấy hôm nay rồi ḿnh cũng đă ăn miếng cá nào đâu! Trùm chiếc mũ bạt, hai tay đút túi quần, chân đă sẵn một đôi giày lớn; cứ thế chúng tôi sục xạo khắp chợ. Kiếm cho ḿnh một bịch cam lớn rồi lến xe nhằm hướng Jianshui thẳng tiến.
Jianshui nằm cách Yuan Yang chừng 108km, ở độ cao 1200m. Nhiệt đô trung b́nh 18,5oC. Dân số 420000 người, chủ yếu là dân tộc Yi, Hani, Hui, Dai, Miao. Nguồn gốc là con cháu các quan từ phía Nam phải lánh quân Mông Cổ, về đây, họ xây dựng lại nhiều đ́nh đền tưởng nhớ lại tổ tiên. Đặc biệt nhất là Jardin de la famille Zhu, nơi bạn không thể bỏ lỡ nán lại một đêm ở đó, dẫu biết rằng số lượng pḥng rất hạn chế (20) và giá pḥng đắt nhất trong số các khách sạn ở Jianshui. Chỉ cần bước vào khuôn viên đầu tiên, bạn đă nhận ra những cảnh quay nổi tiếng trong các bộ phim sử Trung Quốc. Những ô của bán nguyệt, những sân đá rộng được trang trí bằng những chậu bonsai nhiều tuổi, những cánh cửa gỗ chạm rồng chạm phượng, những mái ngói cong tiêu biểu của kiến trúc nhà Quing. Chỉ một chi tiết này cũng cho thấy phần nào sự hoành tráng, sự chau chuốt của khu nhà. Năm 1999, tỉnh trưởng Yunnan đă đồng ư đàu tư 9 triệu Yuans (900000 euros) để tu sửa lại khu nhà! Thảnh thơi cuồi giờ chiều ngồi trước hồ, châm một điếu thuốc ngắm những mái ngói chiều vàng và những chậu bonsai mang dáng chim phượng, c̣n ai thiết tha với những mặc cả, những bán buôn nữa hay chăng?
28 Dec
Hôm nay là một ngày nhàn nhă. Buổi sáng dậy sớm như thường lệ. Ăn sáng và đi dạo ở cổng Tây thành Jianshui, cổng thành duy nhất c̣n sót lại đến giờ. Nắng vàng óng, trời trong veo và khô. Dễ chịu thật. Mặc một chiếc áo thun, quần ḅ và một đôi giày nhẹ; bạn thoải mái thong dong dạo phố.
Phía trước cổng thành là cả một công viên lớn náo nhiệt đến kỳ lạ. Người già của thành phố thường đi dạo ở đây. Thanh niên và các cụ già mang rất nhiều chim để thi hót. Nói đến chim th́ là cả một đề tài bất tận. Ở đây cũng vậy, ai cũng muốn khoe chim. Rồi đồ bảo vệ lông chim, thức ăn cho chim, những chiếc lồng chim cầu kỳ. Chim hay nhất sáng nay thuộc về một cụ già! Ai dám bảo chim người già không hay?
Những người đánh giày xếp thành hàng, không tranh giành khách của nhau. Khách đến chỉ việc ngồi xuống ghế trước mặt và ch́a chân ra. Ḿnh cũng muốn đánh giày nhưng ngại ngồi xuống mà ch́a cả cái chân dài ngoằng trước mặt một cô gái thật xinh.
Rồi người ta bán cả những đồ pḥng the nữa. Sex toys bán công khai, cả những loại thuốc, ở Hà Nội, chỉ kín đáo t́m thấy ở phố Hàng Buồm. Tây dược cũng có, mà Đông dược cũng nhiều. Những h́nh ảnh thừa mứa sexy. Mùi son phấn, mùi kích thích. Chỉ khổ cho mấy ông bà đi thể dục buổi sáng, và ngồi hong nắng mặt trời. Không biết có liên quan ǵ giữa việc bán đồ pḥng the và những cuộc thi chim buổi sáng?
Tiện nói về thứ tế nhị này th́ cũng nói luôn kẻo quên. Trong các khách sạn cũng được trang bị đầy đủ lắm. Một khay đồ từ Condom loại hảo hạng, những dụng cụ khởi động, những thần dược cho quư bà quư cô đều được bán giá 10-20 yuans. Trên bàn là một tấm ảnh một cô gái khỏa thân nho nhỏ kèm theo một số điện thoại và nhiều ḍng chữ Trung Quốc. Chẳng hiểu ǵ, đem hỏi Fanxi th́ em chỉ nói rằng Vouloir c’est pouvoir (tiếng Tây có nghĩa là: Muốn th́ Được). Hơ hơ ai muốn hiểu thế nào th́ hiểu. Riêng ḿnh, đă trót nhấc điện thoại lên rồi mà chẳng biết tiếng Trung, đành cúp máy. Muốn mà chẳng được. (Đừng ai đọc câu này của em nhé!)
Náo nhiệt ở cổng thành phía Tây bao nhiêu th́ yên tĩnh, thành b́nh, yên ả, sạch sẽ, và thư thái bấy nhiêu ở ngôi đền Không Tử nằm trong khu phố cổ - một trong những ngôi đền thờ Khổng Tử lớn nhất Trung Quốc. Cả 3 chúng tôi đều không theo tôn giáo nào nên rất thoải mái nói về Khổng giáo - thứ triết lư kinh điển đă trở thành giáo lư dạy dân với một số triều đại phong kiến Trung Quốc và Việt Nam. Tôi chợt nhớ về Văn Miếu Hà Nội và thấy những điểm tương đồng, mặc dù đền Không Tử ở đây lớn hơn rất nhiều. Cũng thấy rằng khi cùng nói về một thứ triết lư sống th́ ta cũng chẳng khác nhau. Tôi thêm quư Fanxi ở sự uyên bác và nhân văn trong con người cô. Chúng tôi kéo những chiếc ghế nhỏ, ngồi yên lặng với nhau gần hai giờ đồng hộ trước ṭa nhà thờ chính Không Tử và các môn đồ. Bên kia, là khóm trà đang căng nở những bông trà trắng muốt.
Rời Jianshui đi tiếp Mengxi. Rời một nơi yêu thích để đến một nơi mới mẻ không làm cho tôi thoải mái. Sự tịnh lặng của ngôi đền, của những tâm sự dai dẳng theo tôi. Georges không làm phiền và quay sang đọc sách.
Đường đến Mengxi dài chừng 100km là đường cao tốc 4 làn. Xe ô tô chạy ở 100km. Trên đường rất nhiều ôtô, tất cả đều được sản xuất hoặc lắp ráp trong nước (phần lớn từ Quảng Đông), kể cả những chiếc Audi, Aupel, Citroel, Renault hiện đại. Một chiếc xe 4 chỗ loại trung b́nh giá chỉ chừng 7000-10000 euros. Khắp nơi là công trường. Tôi không nghĩ một vùng đất cận Nan, khỉ ho c̣ gáy lại có một thành phố phát triển nhanh đến thế. 20 năm trước, Mengxi chỉ đơn giản là một ngôi làng nhỏ giáp Việt Nan (cách Hà Khẩu 168km, cách Kunming 289km). 20 năm sau, đă là một thành phố hiện đại. Lạc vào đây, bạn sẽ ngỡ ḿnh ở một thành phố trẻ Tây Âu với xe cô, kiến trúc nhà cửa, đặc biết là khí hạu khô, sạch, nếu không gặp những đôi mắt một mư đang cười!
Ăn trưa tại một nhà hàng A rập. Đồ ăn rất ngon, cay và nóng. Fanxi đăi chúng tôi món fromage dê, và những loại rau tôi chưa bao giờ được nếm! Chúng tôi kể cho nhau nghe về ẩm thực Trung quốc, fromage Pháp và nem Việt Nam. Chúng tôi kể cho nhau nghe về mái nhà nhỏ của tôi, và loài húng chỉ trồng trên đất Láng, về cái lạnh -16oC ở Shangrilla, về gió mistrals thổi ạt ào miền Nam nước Pháp. Được song hành với hai người bạn này cũng là một chuyến du lịch măi dài với tôi. Xung quanh là những thực khách trùm khăn. Họ nh́n chúng tôi với vẻ ṭ ṃ thân thiện. Một người phụ nữ bàn bên sẵn sàng mang cho chúng tôi ăn thử một món, theo tôi, được nhào từ khoai tây, ớt và loại gia vị đặc biết rất thơm nào đó , sau đó chiên tṛn. Người Trung Quốc thân thiện đấy chứ, dĩ nhiên, là khi bạn cũng thân thiện với họ!
Tôi mới chỉ duy nhất đi bộ ṿng quanh hồ Hoàn Kiếm, và tôi cứ tin măi rằng đó là hồ đẹp nhất trên đời này. Không có hồ nào lại nhỏ nhắn, khiêm nhường nhưng kiêu hănh, thân mật và ấm áp như thế. Cứ thử đi đâu xa về mà xem, gọi một cốc bia, ngôi bên bờ hồ Thủy Tạ mà ngắm cầu Thê Húc, đền Ngọc Sơn, bạn sẽ thấy nơi này thân thuộc đến kỳ lạ.
Chiều nay, ở đây, cách một ṿng cung biên giới, tôi lại đang dạo bước trên một bờ hồ gần như thế, Hồ Tây. Đây là trái tim của Mengxi, bao quanh là những ngôi nhà Pháp cổ. Phía giữa hồ nổi lên một doi đất nối với bờ là một cây cầu cánh cung. Trên ấy, là tượng những người có công với thành phố, là những bóng mát và hoa, là nhưng đôi t́nh nhân ngượng nghịu, là một cụ già trầm ngâm hút thuốc, là một bà lăo đang kể chuyện đời ḿnh cho cháu gái nghe, là một cô gái bán than đen nhẻm nhưng đẹp nhất trần đời, và là ba chúng tôi, ba người xa lạ đang vô t́nh kết thân với thành phố tự khi nào...
Tối hôm nay, Fanxi dẫn đi ăn lẩu. Trong đầu nghĩ ngay đến nồi lẩu nóng cuối phố Phùng Hưng và nghĩ cũng không có ǵ đặc biệt lắm. Đến nhà hàng, chúng tôi được dẫn vào một pḥng riêng. Và bất ngờ là tất cả đă được dọn sẵn. Chẳng có bếp ga du lịch, cũng chẳng có nồi lẩu to tướng cùng mấy rổ rau đầy ngắc ngư. Thay vào đó là khoảng chừng hai mươi chén bát cho mỗi suất. Georges chọn một chai vang mời mọi người v́ có vẻ anh ghen tỵ với việc tôi mời Fanxi vang vào tối hôm trước. Đợi mọi người an vị, người phục vụ bàn bưng vào cho mỗi người một bát lớn nước dùng c̣n bốc khói nghi ngút. Fanxi bắt đầu dạy chúng tôi chế biến nồi lẩu. Từng lát rất mỏng thịt lợn, cá, gà, thịt ḅ được xếp vào từng đĩa nhỏ riêng. Bắt đầu là một lát thịt lợn cực mỏng màu hồng nhạt cho vào bát nước dùng. Tiếp theo là một lát cá, một lát thịt gà mỏng tang, trắng muốt, rồi một lát thịt ḅ, hai trái trứng cút. Tiếp đến là rau bắp cải thái nhỏ biến, váng đậu phụ, ngũ tạng gà, bột chế làm lẩu, tóp mỡ... Trải lên trên cùng là cánh cúc hoa, giúp thanh nhiệt và ngủ sâu hơn. Fanxi c̣n nói thêm rằng Cúc hoa c̣n có tác dụng làm hưng phấn trước khi gặp người khác giới. Đáng để thưởng thức lắm chứ!
Ăn kèm với lẩu là gia vị truyền thống của người miền Nam: ớt và ớt; khiến bát lẩu cay xè. Uống với rượu vang đỏ, dưới cái lạnh Mengxi nghe những câu chuyện của Fanxi khiến bữa ăn ấm cúng lạ thường. Giờ đây, người ta có thể thấy loại lẩu này ở khắp miền Nam, nhưng để ăn một bát lẩu chính hiệu th́ chỉ có cách lên Mengxi, t́m đến đúng nhà hàng này mới có. Thực cầu kỳ thay chuyện ăn uống cho ra nhẽ.
29 Dec 07
Khách sạn Tian Yuan (racines du Ciel) là khách sạn tốt thứ 2 ở Mengxi này. Ở thành phố chỉ có một khách sạn 5 sao và khách sạn chúng tôi ở là 4 sao. Tất cả các dịch đều có thể nói là hoàn hảo: giữa trung tâm thành phố, pḥng rất đẹp, có view ra thành phố, nhân viên rất thân thiện, phục vụ ăn sáng rất tốt. Chỉ có một điều duy nhất khiến những khách thương gia có thể phàn nàn là tất cả nhân viên ở đây chỉ nói tiếng Trung Quốc. Tất cả các khách sạn ở Yuan Yang, Jianshui cũng thế.
Nhưng điều đó không làm chúng tôi phiền ḷng chút nảo bởi Fanxi hiểu và giúp chúng tôi tất cả, thậm chí, chúng tôi cũng sẵn sàng giao tiếp với họ bằng ngôn ngữ điệu bộ. Người hầu pḥng giúp chúng tôi chuyển hành lư lên tận pḥng nhưng nhất định không chịu lấy pourboire. Người phục vụ nhà hàng cũng thế. Điều ấy khiến khách du lịch ngạc nhiên, hài ḷng và càng khiến cho không khí giữa khách sạn với khách thêm thân thiện.
Sáng nay đi Shilin (Shi – đá, Lin - rừng). Shilin cũng là tên của thành phố và cũng là tên của công viên đá nổi tiếng này. Chúng tôi theo đường quốc lộ hơn 3h đồng hồ. Bầu trời như đổ ch́, xám xịt và lạnh lẽo. Dọc đường là những cánh đồng mía bát ngàt và những chiếc camion hạng nặng. Cam, quưt, lựu, nèfle bán ven đường rất nhiều. Đặc biệt lựu ở đấy rất lớn, rất ngọt và hạt mềm. Anh chàng lái xe mua cả chục kg về Kunming làm quà. Tất cả khiến tôi nhớ lại chặng được dài từ Nha Trang về Hội An. Qua Quy Nhơn, xoài cát bán nhiều vô kể. Cũng mua hàng yến xoài nhưng chẳng có dịp mang kịp về đến nhà v́ đường quá xa, và có nhiều người quen dọc đường.
Cách Thạch Lâm chừng hơn chục Km đă thấy đá lúp xúp mọc như những đám nấm rừng. Trắng và đều. Gần thêm một chút nữa, là những ông Bụt đầu trọc lốc. Vội vàng check-in khách sạn Tian Qi Ashima, nằm cách cổng chính chừng 500m, cũng là sự lụa chọn tốt nhất cho du khách ở Shilin này, chúng tôi theo Fanxi vào khu rừng chính, rộng chừng 80 hertas, trong cả một quần thể rộng 26000 hertas. Trời chợt đổ nắng. Vé thăm quan giá 140 Yuans, chừng 300.000VND. Cũng đáng để thăm một kỳ quan.
Chúng tôi may mắn đến vào một ngày đẹp trời cuối tháng 12, thời điểm du khách c̣n miệt mài với chia thưởng cuối năm, ăn Noel và đón Năm mới, nên rừng đá vắng lặng. Nếu đến một ḿnh, bạn có thể mời (thực ra là thuê) một hướng dẫn bản địa người Sani, trong bộ trang phục truyền thống cực kỳ sặc sỡ, trang diểm cầu kỳ dẫn bạn tới tận cùng trái tim rừng. Những mạch đá nhọn, sắc, mỏng vươn măi lên trời cao. Bạn cứ đi măi vào rừng, bạn cứ gặp hoài những h́nh thù kỳ lạ. Chân đă mỏi, bụng đă đói, nhưng tôi cứ để mặc trí tưởng tượng làm việc không ngừng. Bằng tất cả tưởng tượng đồng bóng của ḿnh, khi th́ tôi gặp một người đàn ông trầm tư, khi là một con voi chờ bạn, khi là một người đàn bà đẹp. Rừng chỉ c̣n chúng tôi. Đi măi đến giữa rừng, chạm tay vào trái tim thiêng (có một táng đá giữa rừng được mệnh danh là Trái Tim Rừng) cầu nguyện một diều tốt lành và may mắn cho năm mới.
Vừa đi ăn tối về. Không biết bây giờ tỉnh hay say nữa. Tối nay là một bất ngờ. Ḿnh với Georges cứ nghĩ tối mai mới là diner d’adieu nhưng cả hai nhầm. Fanxi và Han đă chuẩn bị trước một buối tối thịnh soạn trong Rừng đá, và cả rượu Trung Quốc nữa. Tiệc đă bày lên. Rượu đă rót. Hai người mới nói lư do và khiến chúng tôi ngỡ ngàng. Th́ uống hết ly rượu mời. Th́ cảm ơn bằng tấm chân t́nh. Đến lượt ḿnh, chúng tôi chỉ biết t́m một chai vang ngon nhất của nhà hàng mời lại họ. Men đă hồng trên má. T́nh đă đong đầy trong mắt. 4 chúng tôi đă có một bữa tiệc chia tay đơn giản nhưng ấm t́nh.
Tôi không thể viết ǵ được bây giờ v́ mọi thứ đang rất lẫn lộn, nhưng tôi thích cảm giác chính ḿnh lúc này. Tôi đang ngâm nga lời bát hát tiếng Pháp xa xôi nào, hay anh bạn tôi đang kể lể với bạn bè trên điện thoại về những điều vừa đến. Chúng tôi không nhầm cho những khoảnh khắc thế này! Cảm ơn Han! Cảm ơn Fanxi v́ tất cả những ǵ em đă làm cho chúng tôi.
30 Dec
Hôm nay là chủ nhật. Thế là ḿnh đă đi được một tuần rồi. Sáng hôm nay chạy từ Shilin (rừng đá Thạch Lâm) về Kunming trên con được nhỏ, và dừng dọc được thăm mấy ngôi làng cổ của người Sani. Trời mịt mù sương. Cái máy ảnh chỉ lo quay cu đơ th́ xong.
Về Kunming sớm. Thăm ngồi đền Phật giáo lớn nhất và cổ kính nhất Kunming. Đền Yuangtong, xây từ thế kỷ thứ 10. Thăm chợ chim và hoa, nằm trong khu phố cổ Kunming nhưng đáng tiếc phần lớn nhà cổ đă bị phá để xây nên những ṭa nhà lớn. Có thể Kunming giàu nhưng chắc chắn đó không phải là một thành phố đẹp về kiến trúc. Ở đây lẫn lộn những ṭa nhà hiện đại đến hơn 20 tầng, xen lẫn những khu nhà tập thể xấu xí. Ở đây lẫn lộn giữa những chiếc ô tô đắt tiền và những chiếc xe đạp từ thời Napoleon. Đă hai năm nay rồi, mốt của phụ nữ Vân Nam là mặc quần lửng và đi những đôi bốt cao đến gối.
Có lẽ hôm nay là chủ nhật nên mọi người đổ nhau đi shopping. Ai cũng thấy xách những túi hàng nặng. Riêng Carrefour (siêu thị bán lẻ kiểu như Big C) đă có tới 5 siêu thị ở Kunming. Bố mẹ, con cái dắt díu nhau đi mua sắm. Tự nhiên nhớ nhà thế không biết. Nếu giờ này ở nhà chắc cũng đang lang thang xách túi hầu vợ đi siêu thị, ngôi xem phim ở Trung tâm chiếu phim Quốc gia, hay la cà cafe cà pháo với mấy ông bạn trên Hồ Đắc Di đây!
Quay về thăm bảo tàng dân tộc Kunming. Một bảo tàng khổng lồ và đúng nghĩa của một bảo tàng dân tộc học. Kiếm mấy quyển sách, uống một tách trà trong bảo tàng. Bạn có lùng khắp Kunming này cũng không chắc t́m được một quán cafe, nhưng chắc chắn bạn sẽ thấy những Tea House (Maison de thé) mẫu mực. Rất sạch sẽ và lịch sự. Ấm cúng và thân thiện. Người Vân Nam vẫn từng tự hào về chè mà!
31 Dec 07
Ngày cuối cùng của năm. Không được nằm dài trên giường rồi đi ăn bún cua trên Trúc Bạch. Không được thong dong ngồi uống cafe Quất ngắm dân t́nh. Nhưng được dậy sớm từ 5h sáng. Trèo lên tầng 23 của khách sạn Jin Jiang ăn sáng khi nhân viên phục vụ vẫn c̣n ngái ngủ. Hấp tấp xuống đường trong cái lạnh 3oC ra sân bay Kunming bắt chuyến bay đầu tiên đi Dali. Kunming mịt mù sương.
Chúng tôi tế nhị cảm ơn Fanxi và Han bằng pourboire hậu hĩnh và hi vọng họ không từ chối. Chắc chắn chúng tôi c̣n gặp lại em ngày 5 jan, ngày quay lại Kunming.
Sân bay Kunming rộng lớn chỉ cách thành phố chừng 10 phút chạy xe. Vé máy bay ở đây rất thuận tiện, airport tax đă bao gồm trong giá vé, vé điện tử đă được áp dụng từ 1 năm nay khiến chi phí vé giảm rất nhiều và cũng tránh được nhiều rủi ro cho hành khách. Mọi thứ đều nhanh gọn, trừ việc xếp hàng check-in v́ người Trung Quốc luôn muốn ḿnh là số 1, nên bạn hăy yên tâm xem họ lấn hàng. Fanxi giúp chúng tôi làm thủ tục và chờ đến khi vào hẳn pḥng chờ mới vấy tay tạm biệt. Nhiều lưu luyến với cô gái Vân Nam này. Hay thật.
Lee (hay Li) đón chúng tôi ngay của pḥng chờ sân bay Dali cùng ánh mặt trời buổi sáng chói chang. Anh nói, chúng tôi đă gặp may khi mấy ngày hôm nay thời tiết Dali tệ quá. Một hướng dẫn địa phương biết sắp đặt cả thời tiết khi đi đón khách kể cũng là người khéo léo. Chúng tôi chờ đợi một ngày thú vị.
Sa (tôi gọi là Chat – con mèo) đưa một chiếc Wolsvaguen đến đón mà anh bạn tôi cứ nghĩ là một chiếc Limousine v́ nó thực sự mới, rộng và sang trọng. Một chiếc W như thế này ở Trung Quốc chỉ có giá chừng 17000 euros. Cứ giá này mà mang về Việt Nam chắc nhân viên công ty tôi lái ô tô hết mất! Chiếc xe này sẽ đưa chúng tôi đến cuối hành tŕnh (tới Shangrila).
Thăm hai làng của dân tộc Bai, làng Xizhou và Zhoucheng. Đây là hai ngôi làng cổ nhất Dali và cũng nổi tiếng nhất với những mái nhà cổ và nghề thêu truyền thống. Dân tộc Bai có hơn một triệu tám trăm ngàn người, tập trung chủ yếu ở Yunnan. Người Bai có t́nh cảm đặc biệt với màu trắng, thể hiện trên trang phục truyền thống. Những ngôi nhà với chót mái uốn cong và những bức điêu khắc trên của sổ cùng những bức bích họa trên tường thể hiện phong cảnh, con người và cuộc sống của người Bai.
Nằm cách khu phố cổ hơn 1,5km về hướng Tây Bắc là Khu Ba ngôi Chùa (Trois Pagodes) - biểu tượng của Dali. Ba ngọn tháp cao chọc trời hướng về thành phố Dali. Ngôi chùa Quan Âm cao 16 tầng, 69m nằm án ngữ giữa hồ Erhai và thành phố, như đang bảo vệ cho dân Dali vậy.
Trở lại khu phố cổ Dali vào giữa giờ chiều. Náo nhiệt. Và đầy những bán buôn. Những ngôi nhà cổ tương đối giống khu phố Hội An nhà ḿnh nhưng phần nào đă bị bê tông hóa. Có một con phố mà dân du lịch Âu Á nên đến là phố Yangrenjie (phố Tây - kiểu như Đề Thám, Bùi Viện ở Sài G̣n hay Lương Ngọc Quyến ở Hà Nội vậy). Con phố nằm theo hướng Tây Nam, lại chủ yếu là các quán bar và quán bia nên chiều chiều, dưới ánh nắng vàng, du khách đi bộ chán chê th́ về đây ngồi vỉa hè uống bia, ngắm Tây, ngắm Ta, ngắm cả cave đang nũng nịu khách nữa. Đua đ̣i, ḿnh cũng làm một chai bia Dali có tên Love-Rose. Nghe cái tên th́ vừa sướng vừa thèm, mỗi tội bia th́ nhạt, có 4oC, nhưng thơm mùi hồng thật. Ngắm một bóng hồng đi qua ...
Tối nay ăn mặc bảnh bao. Thêm tí Allure Chanel cho máu rồi đi ăn tối. Tối Reveillon cơ mà. Vài giờ nữa là năm mới rồi! Thật không ngờ t́m thấy một chai Vang Pháp ở đây. Bởi lẽ người Trung Quốc chỉ quen dùng hàng Trung Quốc. Ở Thạch Lâm hay Jianshui, chúng tôi đă t́m thấy những chai Vang Trung Quốc giá hơn 400 yuans (hơn 40 euros), tức là giá c̣n đắt hơn một chai vang Pháp, mặc dù c̣n hơi vị aigre, vin jeune. Chúng tôi uống một chai vang đỏ năm 2005 với thịt ḅ. Năm 2005 được coi là năm đặc biệt của vang Pháp v́ khí hậu rất tôt cho đến lúc hái nho. Ở Pháp, tồn tại một thứ gọi là Carte de vins, có nghĩa danh sách liệt kê những năm bội thu, hoặc thất bát cho Vang Pháp theo từng vùng, tùy thuộc vào khí hậu. Ví dụ năm 2007 là một năm dở tệ, v́ thời tiết quá xấu, nhiều mưa vào thời điểm hái nho...
Ở Dali, có gió Xianguan, có hoa Shangguan, có tuyết trên đỉnh Cangshan, và trăng tṛn trên hồ Erhai. Có hoa văn thêu cầu kỳ trên tạp dề và khăn của phụ nữ Bai. Có những ngôi làng uốn ḿnh theo chiều dài của biển hồ rộng lớn Erhai. Có những con phố cổ dài trải đá c̣n mang những dấu ấn từ triều Minh. Bạn c̣n muốn ǵ hơn thế nữa?!
Sắp sang năm mới rồi, cầu chúc mọi điều tốt lành với bản thân, với gia đ́nh, sự thịnh vượng với xă hội và sự yên ổn cho toàn thế giới. Ước mong nhỏ nhỏ thế thôi những cũng không biết có đạt được không? Trước mắt là tối nay rất khó ngủ v́ rượu vang, v́ nhớ nhà, v́ trăn trở nỗi lo cho năm mới, năm 2008.
Happy New Year!
01 Jan 2008
Chúc mừng năm mới!
Cùng lái xe đi Lijiang sớm. Sáng nay không cần guide nữa, v́ cũng anh cũng chỉ tháp tùng đến Lijiang rồi quay về. Hơn nữa, hôm nay cũng là ngày lễ.
Trên chặng đường 200km từ Dali đến Lijiang, anh chàng lái xe học thuộc ḷng hai từ Stop và Toilet, để mặc cho chúng tôi dừng xe chụp anh thoải mái. Anh chàng vui tính và luôn t́m cách khoe chiêc xe với anh bạn của tôi cũng thích xe này. Chỉ có cười, gật, good good với nhau mà vui thế.Chũng chẳng vội vàng vàng ǵ v́ có giới hạn tốc độ, vừa là ngày đấu năm lại có nhiều thứ để ngó nghía trên đường.
Đến Lijiang lúc 12h. Trên đường chỉ là những con đường mới làm và đến gần Lijiang là những con phố mới, nên ḿnh nghĩ là cũng chẳng có ǵ đặc biệt hơn Dali.
Dừng xe bên một ngách nhỏ ven đường. Một người phụ nữ, lại một người phụ nữ, với nụ cười thật tươi mở cửa xe và chào bằng tiếng Trung Quốc. Và chúng tôi hiểu rằng: À, một hướng dẫn nữ sẽ dẫn chúng tôi trong hai ngay ở Lijiang, lại là một Fanxi nữa chăng?
Ngạc nhiên này bị một hay những ngạc nhiên khác lớn hơn rất nhiều lấn át sau vài phút. Chúng tôi lếch thếch đi bộ theo Louise (tên chị hướng dẫn) chừng hai chục mét theo con ngơ nhỏ th́ đột ngột dừng lại. Cả một thành phố cổ hiện ra trước mắt. Vứt vội balô, vứt vội áo khoác, chẳng buồn trả lời một câu hỏi ngớ ngẩn nào đó của chị Louise xinh đẹp, tôi vội vă chụp, chụp như đáng thèm khát nh́n thấy cảnh này tự lâu lắm rồi.
Hội An là nơi tôi yêu vô cùng. Có thể đấy măi là nơi tôi chọn cho những kỳ nghỉ ngắn ngày. Nhưng nếu gọi Hội An là khu phố cổ th́ những ǵ trước mắt tôi đây đích thị là một THÀNH PHỐ CỔ. Phố cổ Lijiang, c̣n được gọi là Dayan, nghiên mực lớn, ám chỉ những con kênh dài chằng chịt như những sợi chỉ dài đan xen trên một bàn cờ khổng lồ Lijiang. Không quá lời khi người ta khen ngợi Lijiang như “Venise của Vân Nam”. Với người địa phương, Lijiang cổ c̣n có tên Gongbenzhi, miền đất hứa đón những người từ xa đến. Từ Quảng trường Vuông, trung tâm của thành phố, du khách tỏa theo những con hẻm nhỏ được lát đá khối màu lấy chính từ núi Lijiang. Trên quảng trường là những phụ nữ Naxi trong bộ trang phục truyền thống, quần vải, áo len dài thắt một chiêc thắt lưng xanh ca hát và nhảy múa. Dường như đó là niềm đam mê cả cuộc đời. Tôi ngồi lại hàng giờ nh́n những bước nhảy, nghe những điệu nhạc mà giờ đây đă trở nên nổi tiếng. Những buổi hoà nhạc Naxi đă ra thế giới với tài năng của những con người Naxi. Chính họ, không ai khác, c̣n giữ được chữ viết dongba, loại chữ viêt tượng h́nh c̣n được sủ dụng, nhạc cổ truyền Naxi, tôn giáo dongba, và cả thành phố cổ Lijiang này nữa. Thiên đường này có đến hơn 300 cây cầu nhỏ nối giữa những ngôi nhà cổ và c̣n đường lát đă qua những con kênh trong vắt, bằng những cái tên h́nh ảnh vô cùng: Cầu trứng vịt, Cầu đá đại bàng và rau thơm, Cầu gỗ Trường sinh ...
Lần ṃ theo con đường hẹp dẫn tôi đến Công viên Hồ Rồng Đen (Parc de l’Etang du Dragon Noir), nơi tôi được nghe những truyền thuyết nhiều hơn bất cứ một địa điểm nào khác: Nào truyền thuyết rồng vươn ḿnh bắt trăng, nào chuyện những con cá thần, nào uống một ngụm nước sẽ gặp may mắn trong năm ... Hôm nay lại đúng vào mồng Một Tết, uống một ngụm nước từ Lijiang và nguyện cầu cho một năm yên lành, may mắn.
Hoàng hôn, trèo lên tầng 4 ngôi chùa Vạn Niên (Pagode des Dix mille ans), trên đồi sư tử, ngắm toàn cảnh Lijiang cổ. Từ đây, bạn nh́n rơ dải phân cách giữa Lijiang cổ và Lijiang hiện đại cứ măi lớn dần, Phủ nhà Mu hay đỉnh Ngọc trắng tuyết.
Về khách sạn Jiannanchun, khách sạn 4 sao tốt nhất trong phố cổ Lijiang máng dáng h́nh cả những ngôi nhà cổ, những chậu bonsai, và đồ đạc trong pḥng rất kiểu cách, tắm vội vàng rồi lại bám chân cô hướng dẫn đi ăn tối tại nhà hàng Le Petit Paris. Kết tinh của mối t́nh giữa Joel (Pháp) và Marie (Trung Quốc) là hai nhà hàng nổi tiếng ngon ở giữa ḷng Lijiang. Bạn ít nhất cũng nên ghé qua đây dùng một bữa tối với tiếng nhạc bập bùng của philipines band, của những DJ hay nóng hơn là những điệu vũ của những cô gái có nghề.
Lang thang măi trong phố, măi ngắm măi những cô gái mà hồng v́ lạnh xúng xính trong bộ trang phục truyền thống, măi ngây ngất vị đắng ngọt của chè Vân Nam, măi văng vẳng đâu đây tiếng đàn dây từ những đoạn nhạc cổ Naxi.
02 Jan
Dậy cực sớm. Trời c̣n tức tưởi tối. Trùm mũ và áo ra đường mặc cho anh bạn ngủ vùi v́ điệu nhảy của những cô gái đêm qua. Lạch cạch tiếng xe đạp dắt trên nền đá ghập ghềnh. Róc rách tiếng nước chảy thật lạnh trên những con lạch nhỏ. Xào xạc tiếng gió đùa với liễu. Buổi sớm yên b́nh, nhẹ nhàng và mát ḷng. Có một vài kiểu ảnh không đẹp nhưng có dấu ấn của b́nh minh, của một ngày mới bắt đầu.
Ăn sáng thật nhiều, nhất là bánh mỳ, cafe và chuối. Hôm nay là một ngày vất vả. Chắc thế, v́ lại lâu lắm rồi mới ở một độ cao ít b́nh thường. Sáng nay đi đỉnh Ngọc Rồng (5596m). Anh chàng Sa vui tính chỉ đưa chúng tôi được đến nửa đường, chừng 15km từ Lijiang, rồi dừng lại. Từ đây, chúng tôi mua vé thăm quan, 210 yuans tương đương 21 euros, và chuyển tiếp sang một xe khác, một xe chuyên dụng để đi đường núi. Chiếc xe dẫn chúng tôi theo một con đường núi, dốc và rất khó đi trong khi cô gái người Naxi cầm micro giảng giải một hồi về cái ǵ đó của ngọn núi này. Mù tịt. Khi xe dừng cũng là lúc tôi bắt đầu thấy tuyết. Băng đóng dưới chân và tuyết đọng trên những ngọn cây tùng. Chợt nhớ ngày c̣n trẻ con, thấy mưa đá rơi, cứ nói với mẹ muốn nh́n thấy tuyết. Có phải tuyết là đá nghiền ra không hả mẹ? Mẹ trả lời là khi nào con lớn, con đi Tây, con sẽ nh́n thấy tuyết! Nghĩ đến đây, mắt ḿnh chợt cay xè ...
Leo lên cáp treo và bắt đầu hành tŕnh lên cao nguyên mây, và những cánh đồng của Yacks (maoniuping), nằm ở độ cao 3800m, nơi chỉ những người Yi đen và người Tibetains sinh sống. Thử xem nỗi sợ độ cao thế nào, chúng tôi quyết định lên đến độ cao 4506m. Khó thở, đi thật khó nhọc và sao mệt thế, nhưng bù lại trước mắt tôi là đỉnh Ngọc Rồng (5596m), tuyết trắng quanh năm bao phủ, là những cơn gió và mắt trời táp vào mặt, là những cánh đồng cỏ khô mà bạn có thể lăn trên đó, và là một ngôi đền của người Tibetains năm chênh vênh ngoài kia. Nơi nhưng chiếc khăn trắng (hada) được quấn đầy trên những chiếc cột, chính là những lời nguyện cầu của những người đă đến đây. Một khi vào đền, nếu thành tâm, bạn sẽ được ban một chiếc hada. Hàng trăm chiếc chuông chiếc chuông đồng dẫn từ của vào đền, bạn c̣n chờ đợi ǵ hơn một sự đón tiếp đến long trọng như thế. Nhớ một người bạn, không biết có kịp mang tuyết về cho em không?
Xuống núi đă ba giờ chiều, trễ cả bữa cơm trưa. Bỏ mặc thủ tục này, Louise dẫn chúng tôi đến Baisha, ngôi làng cổ từ hơn 1000 năm của người Naxi, nơi bạn thấy những ngôi đền cổ, cây ngọc liễu Bồ tát ban phước hơn 500 năm tuổi, những ngôi nhà vắt kiệt cả thời gian, nơi những điệu nhảy Naxi dập d́nh từ cổng làng. Hơn thế nữa, từ đây, bạn có góc nh́n tuyệt vời lên đinh Ngọc Rồng. Tôi tiếc là có thể trở thành một tay máy chuyện nghiệp khi quá muộn.
Giờ th́ tôi hiểu tại sao Joseph Rock, đến Lijiang năm 1922, đă bỏ cả 27 năm ở lại đây nghiên cứu về văn hóa Naxi, rồi viết tác phẩm nổi tiếng ‘The Ancient Naxi Kingdom of South West China’. Cùng với anh, Peter Goullart cũng uống nước Hồ Rồng Đen đến chín năm trời để rồi xuất bản ‘Forgotten Kingdom’ năm 1955. Về sau, cuốn sách này được cho là cánh cửa mở Lijiang với thế giới, cũng như bộ phim Indochine ở Việt Nam vậy.
Về khách sạn đă gần 9h tối. Không ngồi yên được. May quá, anh bạn đồng hành quen với những quán bar đă kịp t́m thấy một địa chỉ hay tự lúc nào. Kéo tôi trèo lên đỉnh Sư tử, chui vào một quán bar, măi sau này tôi mới ghi tên lại được, bar Wanggulou Youth Inn, quen mặt với view xuống phố, với những mái nhà cầu kỳ, với tiếng nhạc thật trong và chocolate nóng. Hai thằng đàn ông ngồi uống bia rồi lôi kéo nhau uống rượu Mao Đài, theo anh lái xe Sa là loại rượu nặng nhất, 560C. Hai thằng từ hai nơi xa lắc xa lư đến một nơi xa lư xa lắc, Lijiang cổ ơi, em có cái ǵ mà khiến chúng tôi mê em thế!
03 Jan
Ngủ dậy khó quá, không biết v́ rượu hôm qua, v́ lạnh, hay v́ độ cao. Uể oải rời Lijiang trong tiếc nuối. Lên đường đi Shangrilla, cách 200km. Con đường mỏng, đẹp và mềm đến tuyệt vời xen ḿnh giữa những vách núi. Dọc đường là những nhà gỗ của người Yi, sống dựa chủ yếu vào nông nghiệp. Cứ thế kéo chúng tôi lên đến độ cao 3500m. Shangrilla là một cao nguyên khổng lồ, mảnh đất của những đàn ḅ Tây Tạng, cừu, và một cửa ngơ quan trọng vào Tibet.
Lạnh. Khô khốc. Trơ trọi. Đó là cảm giác khi tôi được đưa đến rừng Potatso (Potatso National Park), một rừng quan trọng nhất Shrangrilla trong mục tiêu phát triển du lịch của vùng. Tuyết dày đặc. Băng đóng kín ven sông. Vào mùa đông, có những thời điểm Shangrilla bị cô lập, kể cả tuyến đường huyết mạch Lijiang-Shangrilla. Cả đoạn đường hơn 60km quanh rừng, chỉ có chúng tôi. Xa xa lắm mới thấy một vài người phụ nữ Yi hoặc Tibetains đâu đó trên cao nguyên. Người ta làm ǵ, sống ra sao ở độ cao hơn 4000m và cái lạnh dưới 15oC về đêm nhỉ?
Shangrilla có tên mới là Zhongdian. Tôi cố nhét nó vào đầu song nó cứ bay đi đâu hết. Trong trí nhớ tham lam của tôi bây giờ, chỉ có một cái tên duy nhất: Shangrilla. Đây chính là cái tên một thành phố tưởng tưởng của James Hilton trong “Chân trời lăng quên” (Horizons perdus) xuất bản năm 1933. Truyện miêu tả về một thành phố, nơi tồn tại những điều bí ẩn, thần bí của những giáo lư từ rất lâu đời đă bị lăng quên. Không ai hiểu về lịch sử cũng như vị trí chính xác của thành phố này. Người ta cứ đồn đại rằng nó nằm ở đâu đó gần Tibet và Nepal, trong một vùng rất hẻo lánh của dăy Himalaya.
Tối nay lạnh quá, không ra ngoài ăn được. Đành ăn tối trong khách sạn. Ở một nơi hoang sơ thế này lại đi ăn một bữa ăn kiểu cách, kể cũng lạ lùng. Nhưng gần 2 tuần đi với nhau, tối nay chúng tôi mới có chút thời gian để chỉ nói về những câu chuyện phiếm, từ chuyện đi toilet mất ½ yuans đến chuyến tổng thống Sakozy có người t́nh mới. Anh ấy là một người ái quốc bảo thủ và luôn bênh vực quốc gia mọi lẽ. Anh không chấp nhận một thực tế hiển nhiên nước Pháp đang xế chiều. Anh không chấp nhận chuyện tại sao người Anh lại ăn dở đến thế. Nhưng anh lại nói đến những sự mất mát của người Pháp trong chiến tranh Đông Dương. Ít nhất, anh là một người tốt tuyệt vời và là người bạn nhiều t́nh cảm vói Việt Nam như thế.
Đường Shangrilla vắng tanh và lạnh cóng. Nhưng bữa tối hôm nay ấm cúng lạ thường.
04 Jan
Sáng nay lạnh cóng. Ngủ dậy sớm nh́n qua cửa sổ khách sạn xuống dưới đường. Chỉ thấy gió và trống trơn. Shangrilla mùa này quá lạnh, ḿnh ghét phải nhại đi nhại lại câu này.
Thăm tu viện Songzanlin, tu viện của người Tibetains lớn nhất Shangrilla được xây dựng từ năm 1679 dưới thời Datlai Latma thứ 5. Đây là một trong 13 tu viện Lama lớn nhất trong ḍng Mũ vàng (gelugpa). Trong một ṭa điện c̣n có bức tượng vị tổ sư khai sáng tu viện này, cao 16m. Vào thời điểm cực thịnh, tu viện đón nhận tới hơn 1400 sư và 9 tulkous (những người đă đạt tới cảnh giới của đạo phật). Gần 800 sư tu trọn đời ở đây trong một ngôi làng nằm cheo leo bên cạnh tu viện.
Hôm nay, may mắn, chúng tôi đến vào một ngày chính lễ (một lễ kéo dài 3 ngày). Rất rất nhiều sư tập trung trong chính điện và làm những lễ nghi vô cùng kỳ quái cùng những tiếng “u u u” mê hồn và tiếng kèn đồng (tôi tạm gọi là thế) dài đến 3m. Những tiếng chiêng gơ theo một nhịp điệu nào đấy mà nếu bạn nghe, bạn sẽ cảm thấy ḿnh bị cuốn vào. Họ mặc những trang phục đỏ tím, giống hệt như bạn thấy trong một số cảnh của phim Tây Du Kư vậy. Thỉnh thoảng, tôi cảm thấy một ánh mắt nào đó đang muốn nuốt chửng lấy tôi, hoặc sau bài kinh này, tất cả sẽ nhảy bổ vào tôi vậy. Tôi hoảng sợ v́ không thể ngồi lại đây lâu v́ tiếng ầm ỳ bao phủ phát ra từ những nhà sư trùm kín đầu bằng một thứ vải đỏ, v́ tất cả những trang trí trong tu viện mang lại vẻ cực kỳ bí hiểm. Không có ánh sáng, chỉ có ánh nến lập ḷe. Những cột trụ tu viện rất lớn cũng được sơn màu đỏ, những tấm phướn lớn được rủ từ trên cao xuống cũng mang màu đỏ. Cả một vẻ lạnh lẽo và u ám đến ghê người. Một vài con chiên nằm rạp xuống đất, mắt nhắm nghiền. Không photos, không tiếng động. Làm thế nào tôi kể chi tiết hơn đây?
Bố Peter là người Tibetain, mẹ là người Bai. Anh là người rất uyên bác, lịch lăm, và ngoài ra, tôi thấy anh quen biết tất cả mọi người ở Shangrilla này. Anh bắt tay tất cả các nhà sư, anh nói tiếng Tibet, anh nói chuyện với từng đứa trẻ, anh kể về Shangrilla và Tibet với một niềm đam mê mănh liệt. Tôi ṭ ṃ thêm về Shangrilla nhờ anh nhưng tôi không t́m đâu một cuốn sách, những thông tin về vùng đất này. Peter nói với chúng tôi có thể t́m thấy h́nh ảnh, những sách vở và những giải thích cụ thể th́ sẽ không thấy được. Là một người ảnh hưởng của Khổng giáo và đạo Phật, tôi cố vận dụng mọi thứ để giải đáp những thắc mắc của bản thân nhưng vô ích. Với anh bạn người Pháp, chỉ quen với biển Địa Trung Hải, với những đường trượt tuyết trên dăy Pyrenee, với gan ngỗng, bánh mỳ kẹp bơ, với những chiêc Renault th́ những ǵ trước mắt anh đây quả thực là một thế giới khác. Tôi chợt nhớ lại những cảnh huyền bí của “Con đường mây trắng” và tin rằng có quá nhiều điều ḿnh không thể hiểu nổi. Chẳng biết “Thế giới phẳng” bao giờ lan tỏa đến đây?
Tôi không thể hết sợ mặc dù vội vàng ra khỏi tu viện, nhưng những tiếng ầm ù, tiếng kèn đồng vẫn níu lấy. Tôi không thể tiếp tục và trở về khách sạn, mở tivi thật to, uống một chai bia thật lạnh, rồi mới tiếp tục lên đường. Đây mới là cửa ngơ vào Tibet, vậy không hiểu ở trên kia, trên những tận cùng mây trắng và tuyết bao phủ quanh năm, c̣n những ǵ đang đón bạn? Tôi nghĩ trong đầu một kế hoạch sợ hăi cho Tibet và Nepal.
Peter nói, những người tibetains hiếu khách. Quay lại đường đến tu viện Songzanlin trong sự sợ hăi và ṭ ṃ đến tột cùng. Anh dẫn tôi đến nhà một người Tibetain nắm ngay dưới chân tu viện. Một người phụ nữ thân thiện mở cửa chào Peter và đón tôi vào sân nơi có ba người đàn ông đang x́ xầm bên một cuốn sách cũ. Một căn nhà rất đẹp và kiên cố với những cột chống bằng gỗ đến hơn một người ôm. Tầng trệt giành cho súc vật (Yacks, ḅ, lợn) tránh rét vào mùa đông. Đập vào mắt tôi ngay cửa tầng một là rất, rất nhiều thịt khô treo ngay trên đầu, đó là thịt ḅ Tây Tạng, thịt lợn rừng, rồi cả những bọc mỡ, những xúc xích khô nữa. Bước vào là một căn pḥng cực đẹp, sàn là gỗ tấm dày, nhẵn lỳ và bóng. Rất sạch và thơm của mùi cỏ khô ǵ đó. Một khu bếp kiêm chức năng ḷ sưởi ở góc pḥng, bên trên là những nồi lớn. Những giá gỗ được chạm trổ cầu kỳ, và pḥng ngủ toát lên vẻ ấm cúng kỳ lạ. Tầng 3 là kho thoáng, nơi chất một loại rau khô nào đó, và những gùi lưng của phụ nữ ... Tôi tin đây là một nhà giàu có trong vùng nhưng Peter nói tất cả các căn nhà ở đây đều như vậy. Thậm chí nếu muốn, bạn có thể ở lại ăn tối với họ và uống loại rượu đặc biệt nhất của người tibetains, nặng hơn 60oC.
Peter có lư khi khuyên chúng tôi nên đi chơi phố cổ vào buổi tối. Anh dẫn chúng tôi đến một ngôi đến lớn nhất Shangrilla, thờ phật Thích Ca Mầu Ni, trên một quả đồi cao. Từ đó, bạn có toàn cảnh Shangrilla cổ. Bên cạnh ngôi đền lớn này là một quả chuông xoay khổng lồ cao 18 mét bằng kim loại. Quả chuông treo lơ lửng, và khi có 10 người hợp sức lại xoay th́ quả chuông bắt đầu chuyển động h́nh tṛn. Cả ngôi đền và quả chuông vàng rực. Cùng bắt tay vào thành chuông cùng hơn chục người tibetains khác, chúng tôi vừa xoay vừa nguyện cầu ước mơ thành sự thực.
Đă khuya rồi. Chúng tôi cố nán lại giữa sân lớn ngắm những người dân tibetains nhảy múa. Sao họ yêu đời đến thế? Thẻ memory card 4GB đă gần đầy, đành cố quay những cảnh cuối cùng những bước nhảy, những tiếng hát, những bộ trang phục sặc sỡ mà tôi không biết khi nào mới thấy lại.
Cuối cùng tôi chỉ buột miệng thốt lên một từ: Mê hồn Shangrilla (Fascinante Shangrilla)! Mà giờ đây, tôi nghĩ đó là những ǵ c̣n lại chắc chắn trong chuyến đi đủ những cảm xúc này!
Voici quelques photos que j'ai faites en Yunnan:
Répondre avec citation
Envoyé par namnam
